Net als muziek zijn parfums uit verschillende noten opgebouwd. Het onder de knie krijgen van wat geurnoten zijn en hoe ze werken, is de sleutel voor elke parfum liefhebber. Door geurnoten goed te begrijpen weet jij telkens weer de perfecte geur te vinden. Niet alleen voor jezelf, maar zeker ook voor je partner als je weet waar hij of zij van houdt. In dit artikel leggen wij jou alles uit over de verschillen tussen top-, hart- en basisnoten en binnen welke geurfamilies deze combinaties vallen.
Wat zijn geurnoten in parfum?
Geurnoten zijn de verschillende geur laagjes in een parfum die samen bij elkaar een heerlijk geurend geheel vormen. Deze laagjes zijn opgesplitst in drie verschillende geurnoten. De topnoten, hartnoten en basisnoten. Samen creëren deze drie lagen een parfum waarvan de geur zich van begin tot eind blijft ontwikkelen als je hem draagt. Het zal je vast weleens opgevallen zijn dat een parfum niet de hele dag hetzelfde ruikt. Dit komt omdat elke laag gebaseerd is op de snelheid waarmee een geur vervliegt. Een goede parfumeur speelt dus als het ware met deze drie noten om een uniek compositie te creëren, net zoals een muzikant dit doet met muziek.
Topnoten: de eerste indruk
De topnoten van een parfum worden ook wel openingsnoten genoemd en zorgen voor de eerste indruk. Zodra je een eau de parfum sprayt, opent deze met de topnoten. Deze laag is de lichtste van de drie geurnoten, maar wel de meest dominante geur in de eerste minuten tot ongeveer een uur. Topnoten bestaan dan ook uit de meest vluchtige moleculen in een parfum en blijven maar zeer tijdelijk hangen. Om een parfum dus goed te beoordelen kan je hem niet meteen in de eerste minuten beoordelen, want zou zomaar kunnen zijn dat de topnoten jou niet aanspreken maar dat het hart van een parfum precies is wat jij zoekt.
Typische topnoten zijn citrusgeuren (bergamot, citroen, sinaasappel), licht fruit (appel, bramen, ananas) en groene/aromatische kruiden (basilicum, tijm, lavendel).
Hartnoten: het hart van een parfum
Wanneer de topnoten aan het verzachten zijn dienen de hartnoten zich aan. Deze laag geeft een parfum zijn karakter en vormt dan ook het hart van een parfum. Hartnoten zijn het belangrijkste element in een parfum, zij verlengen de frisheid van de topnoten en geven warmte aan de basisnoten. Het is dus niet zo gek dat deze laag zo’n 40-80% van de uiteindelijke geur bepaalt. Hartnoten houden doorgaans 4 tot 6 uur aan.Het hart van een parfum moet aangenaam en gebalanceerd zijn.
Populaire hartnoten zijn bloemen (jasmijn, roos en neroli), leer, tabak en specerijen zoals nootmuskaat en kaneel.
Basisnoten: de ziel van een parfum
Basisnoten zijn de laatste laag in een parfum en geven een parfum warmte en diepte. Nadat alle andere geurnoten verdwenen zijn, kan je de basisnoten soms nog dagen blijven ruiken. Het is dan ook niet zo gek dat basisnoten de ziel van een parfum worden genoemd. Ze zorgen voor de herinnering aan een geur en het moment waarop je deze hebt gedragen. Basisnoten hebben de taak om een langdurige blijvende indruk te geven. Bijvoorbeeld toen jij je jas aan deed wanneer je net parfum had opgedaan en je de geur de volgende dag nog kunt ruiken.
Typische basisnoten zijn houtsoorten (sandelhout, oudh en cederhout), harsen (amber, benzoïne en labdanum), en zoete elementen zoals vanille en musk.
Wat zijn geurfamilies?
Om parfums overzichtelijker te categoriseren, worden ze naast hun kenmerkende geurnoten ook ingedeeld in geurfamilies. Een geur kiezen puur op basis van individuele noten kan behoorlijk complex zijn. Daarom introduceerde parfumexpert Michael Edwards het geurwiel. Dit innovatieve hulpmiddel groepeert parfums in verschillende families, waardoor het makkelijker wordt om de essentie van een parfum snel te begrijpen, zelfs voordat je het hebt geroken.
Edwards' geurwiel biedt een visueel en begrijpelijk overzicht van het brede spectrum aan parfums. Door dit wiel zijn geuren niet alleen makkelijker te identificeren, maar het helpt ook om vergelijkbare geuren te vinden als je al een favoriet hebt. Het geurwiel is opgedeeld in vier centrale geurfamilies: Bloemig, Amber, Houtachtig en Fris. Binnen deze families zijn er verdere onderverdelingen die specifieke nuances en karakters van parfums benadrukken.
Maar niet alles is zwart-wit, sommige moderne parfums combineren elementen van meerdere families, waardoor het soms een uitdaging is om ze precies te categoriseren. En hoewel het geurwiel een uitstekend hulpmiddel is, zijn er momenten waarop experts het niet eens zijn over de precieze indeling van een parfum. Uiteindelijk draait het allemaal om persoonlijke voorkeur. Het belangrijkste is om geuren te vinden die je zelf heerlijk vindt en die je persoonlijkheid weerspiegelen.
Floral
Bloemengeuren zijn misschien wel de meest herkenbare en geliefde in de parfumwereld. Ze stralen vaak een zachte, vrouwelijke charme uit en zijn perfect voor diegenen die zich willen omringen met de geur van de natuur. Typische noten binnen deze familie zijn roos, jasmijn en lelie. Ze kunnen variëren van licht en luchtig tot diep en verleidelijk, afhankelijk van de gekozen bloemen en combinaties daarvan.
- Fris Bloemig: Denk hierbij aan de frisse, bloemige aroma's van houtachtige, rokerige roos of kruidige, heldere lelie.
- Zacht Bloemig: Deze geuren staan bekend om hun aldehyden en poederige noten.
-
Bloemig Amberachtig: Vooral beperkt tot facetten van frisse, bloemige sinaasappelbloesem en diverse zoete kruiden.
Populaire bloemen geurnoten:
- Jasmijn
- Roos
- Neroli
- Lelie
- Pioen
- Ylang Ylang
- Geranium
- Viooltjes
Amber
Ambergeuren, vroeger bekend als 'Oriëntaals', staan bekend om hun rijke, diepe, sensuele en vaak exotische tonen. Deze geuren kunnen warm en harsachtig zijn, vaak gecombineerd met zoete, poederige en kruidige noten. Denk aan de warmte van vanille, de prikkel van kaneel en de kruidige touch van kardemom. Ze zijn perfect voor avondgelegenheden of voor diegenen die een blijvende indruk willen achterlaten.
- Amberachtig: Hier overheersen muskusachtige noten zoals vanille, harsen en een hint van kaneel.
- Zacht Amberachtig: Deze subfamilie is subtieler en vermengd met bloemige en anijsnoten.
-
Houtachtig Amberachtig: Een mix van aardse zoetheid, vaak verrijkt met nuances van zachte sandelhout of diepe patchouli.
Populaire amber geurnoten:
- Vanille
- Kaneel
- Tonka boon
- Labdanum
- Benzoë
- Patchouli
- Wierook
- Mirre
- Rum
- Leer
- Muskus
- Anijs
- Kruidnagel
- Nootmuskaat
Woody
De woody geurfamilie brengt ons dichter bij de aarde, met noten die doen denken aan bossen, aarde en natuur. Typische houtnoten zijn romige sandelhout, zachte kamferachtige ceder en aardse musky patchouli. Deze geuren zijn vaak uniseks en hebben een tijdloze kwaliteit. Ze stralen een gevoel van warmte, stabiliteit en aardsheid uit, wat ze ideaal maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.
- Houtachtig: Gedomineerd door noten van sandelhout en patchouli.
- Mossig Hout: Lichte geuren die soepel, zacht en aards zijn.
- Droog Hout: Denk aan geuren als ceder en vetiver. Vaak met romige sandelhouttonen en rokerige accenten, zoals het zachte, scherpe aroma van leer.
-
Aromatisch: Een combinatie van houtachtige tonen en aromatische frisheid zoals rozemarijn of lavendel. Deze subcategorie vormt een brug tussen de houtachtige en frisse geurfamilies.
Populaire houtachtige geurnoten:
- Sandelhout
- Ceder
- Patchouli
- Vetiver
- Oudh
- Eikenmos
- Iso E Super
- Spar
- Cypress
- Tabak
Fresh
Als laatste, maar zeker niet de minste, hebben we de Fresh geurfamilie. Deze geuren zijn levendig, energiek en vaak gekoppeld aan noten van citrus, aquatische aroma's en groene planten. Ze zijn als een verfrissende bries op een warme dag of de geur van vers gemaaid gras. Perfect voor de lente en zomer, of wanneer je gewoon een oppepper nodig hebt.
- Aromatisch (Fougère): Oorspronkelijk afgeleid van het Franse woord voor "varen". Kenmerkend zijn de zuivere, eenvoudige en frisse geuren. Hierin vinden we een mix van scherpe rozemarijn, kruidige basilicum, kalmerende lavendel en warme, houtachtige noten.
- Citrus: Levendige, zonnige geuren gedomineerd door complexe bergamot, verkwikkende citrusnoten, sinaasappel, mandarijn en grapefruit.
- Water: Zuivere maritieme en frisse aquatische noten, die de essentie van de oceaan en fris water belichamen.
- Groen: Stimulerende, frisse, kruidige en levendige geuren, vaak vermengd met het aroma van groene bladeren of vers gemaaid gras.
-
Fruitig: Hoewel deze technisch gezien tussen de Fresh en Floral families in ligt op het geurwiel, bevat het zoete aroma's zoals fluweelzachte perzik, dichte, licht suikerachtige peer en knapperige appel.
Populaire verse geurnoten:
- Citroen
- Limoen
- Sinaasappel
- Bergamot
- Salie
- Lavendel
- Basilicum
- Tijm
- Munt
- Groene thee
- Citroengras
- Rozemarijn
- Iodine
- Ananas
Andere geurfamilies
Hoewel Michael Edwards' geurwiel vier prominente geurfamilies benadrukt, zijn er diverse andere geurfamilies die ook erkenning verdienen. Deze families vallen buiten zijn traditionele indeling en bieden een breed scala aan geurervaringen die zowel uniek als intrigerend zijn.
- Chypre: Geïnspireerd door het eiland Cyprus, combineren chypre-geuren de frisheid van bergamot, de diepte van eikenmos en het warme aroma van labdanum. Ze hebben een karakteristiek aardachtig en sensueel profiel, wat hen zowel mysterieus als verleidelijk maakt.
- Gourmand: Deze geuren transporteren je naar een patisserie met hun heerlijke, eetbare aroma's. Met noten die doen denken aan vanille, chocolade, karamel en andere zoetigheden, zijn gourmand-parfums als een dessert voor de zintuigen.
- Leer: De geurfamilie van leer imiteert het rijke en kenmerkende aroma van leer, vaak verrijkt met noten van tabak, teer en rook. Deze geuren zijn sterk en robuust, waardoor ze een blijvende indruk achterlaten.
- Aldehyde: Aldehyden zijn organische verbindingen die een scherpe, heldere kwaliteit toevoegen aan parfums. Beroemd gemaakt door Chanel No. 5, bieden ze een sprankelende topnoot die zowel schoon als geraffineerd is.
- Boozy: Denk aan de warmte en rijkheid van een goed glas cognac of de scherpe zoetheid van rum. Boozy geuren hebben een alcoholische noot die zowel verwarmend als bedwelmend is.
- Minimalistisch: Deze geuren zijn gestript tot de essentie, vaak met slechts enkele hoofdingrediënten. Ze zijn subtiel en ongecompliceerd, waardoor ze perfect zijn voor liefhebbers van eenvoud en zuiverheid.
- Musky: Muskus is een basisnoot die warmte en diepte geeft aan een parfum. Musky geuren zijn zowel dierlijk als sensueel, vaak gebruikt om een parfum een langdurige sillage te geven.
- Poederig: Denk aan de zachte geur van babypoeder of het fluweelzachte gevoel van cosmetica. Poederige geuren hebben een subtiele, zachte kwaliteit die zowel klassiek als comfortabel is.
- Rokerig: Deze geurfamilie bootst de diepe, donkere geuren na van verbrand hout, rook en as. Ze hebben een intens, bijna meditatief karakter en roepen beelden op van kampvuren onder de sterrenhemel.